W dniu 15 listopada 2015 r. w kościele Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Lubaniu w dzielnicy Uniegoszcz odsłonięta została tablica upamiętniająca Golgotę Wschodu.
Znak pamięci powstał z inicjatywy Zarządu Koła ZS w Lubaniu (Oddział ZS w Jeleniej Górze). Sybiracy z lubańskiego Koła chcieli uczcić 75. rocznicę wywózek Polaków na Sybir i do Kazachstanu. Zachęceni przez ks. Marka Kurzawę na styczniowym spotkaniu opłatkowym postanowili umieścić znak pamięci w kościele Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Lubaniu. Właśnie w tym kościele od reaktywowania Związku Sybiraków odbywały się coroczne lutowe msze święte w intencji zmarłych i żyjących Sybiraków oraz ojczyzny, najpierw odprawiane z inicjatywy samych Sybiraków zamieszkujących dzielnicę Uniegoszcz i wieś Uniegoszcz, w późniejszym okresie z inicjatywy Zarządu Koła Związku Sybiraków.
Tablica została wykonana z brązowego granitu o wymiarach 70 x 90 cm. W górnej części pośrodku umieszczona jest mosiężna replika godła Związku Sybiraków, z prawej strony został wygrawerowany posrebrzany wizerunek Matki Boskiej. W części centralnej umieszczono wygrawerowany pozłacany napis o treści:
„Maryjo! Matko miłosierdzia tułaczych szlaków dręczonych Polaków, Tobie powierzamy zmarłych i żyjących w 75. rocznicę deportacji Polaków na Sybir i do Kazachstanu w latach 1940–1956
Sybiracy i ich rodziny z Koła Związku Sybiraków Lubań – 2015 rok”.
Tablica została umieszczona z lewej strony kościoła, na bocznej ścianie, tuż przy ołtarzu poświęconym Matce Boskiej Częstochowskiej.
Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia tablicy odbyła się o godzinie 12.00 podczas mszy świętej celebrowanej w intencji zmarłych i żyjących Sybiraków przez ks. dziekana Andrzeja Filę, proboszczów księży Marka Kurzawę i Jana Dochniaka, z udziałem chóru parafialnego.
Na uroczystość przybyły poczty sztandarowe: Koła ZS w Lubaniu, Oddziału ZS w Jeleniej Górze, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Kombatantów Ziemi Lubańskiej w Lubaniu, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Lubaniu i Szkoły Podstawowej nr 2 im. Europejskich Dróg Świętego Jakuba w Lubaniu.
Prowadzący uroczystość Sybirak Mieczysław Klatt powitał zaproszonych gości. Byli wśród nich: wicestarosta powiatu lubańskiego Wojciech Zembik, burmistrz miasta Lubania Arkadiusz Słowiński, wójt gminy Lubań Zbigniew Hercuń, wiceprezesi Zarządu Oddziału ZS w Jeleniej Górze Irena Pop, Mieczysław Martusewicz i Jarosław Trościanko. W uroczystości uczestniczyli dyrektorzy szkół: Wiktor Zdunek, Małgorzata Nir i nauczycielka Monika Łyp oraz licznie zgromadzeni Sybiracy i mieszkańcy parafii Uniegoszcz.
Uroczystość rozpoczęto odegraniem Hymnu Sybiraków. Po nim nastąpiło odsłonięcie tablicy, którego dokonał prezes Zarządu Koła ZS w Lubaniu Romuald Karczewski w asyście wiceprezesa Wacława Lesiaka i opiekuna Koła Jarosława Trościanki. Tablicę poświęcił ks. dziekan Andrzej Fila w asyście księży proboszczów. Przybyli goście i Sybiracy złożyli wiązanki kwiatów pod nowo odsłoniętą i poświęconą tablicą, w imieniu Koła – Sybiracy Alfred Szarkowski, Emilia Jasińska i Józef Kmieć, a w imieniu Oddziału – Irena Pop, Jarosław Trościanko i Lucyna Mocek.
Podczas mszy świętej wzruszające kazanie wygłosił proboszcz parafii Uniegoszcz ks. Marek Kurzawa. Odwołał się do wspomnień naocznych świadków, którym udało się przeżyć trudy zesłania, oraz do literatury i wierszy Mariana Jonkajtysa. Modlitwa wiernych została odczytana przez Sybiraków: Alfreda Szarkowskiego, Marię Lesiak, Wacława Lesiaka, Irenę Pop, Emilię Jasińską i Marię Żmudę.
Głos zabrał Jarosław Trościanko, który podkreślił znaczenie znaków pamięci wznoszonych przez Sybiraków na terenie całej Polski. Burmistrz Arkadiusz Słowiński powiedział o trudnych powrotach z zesłania i ciężkich latach życia Sybiraków w Polsce Ludowej. Dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 2 zaprezentowały wiersze o tematyce sybirackiej.
Msza zakończyła się pieśnią „Boże, coś Polskę”. Za udział w uroczystości i mszę świętą podziękował Romuald Karczewski i zaprosił gości na poczęstunek do salki parafialnej.
Nowo odsłonięta tablica w kościele Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Lubaniu
Aktu poświęcenia dokonał ks. dziekan Andrzej Fila
Przemawia prezes Zarządu Koła Romuald Karczewski
Oprac.: Romuald Karczewski, prezes Zarządu Koła ZS w Lubaniu