Obchody Dnia Sybiraka w Przemyślu

85 lat temu rzeka San w Przemyślu stała się granicą pomiędzy dwoma okupantami niemieckim i sowieckim. Stało się to wyniku podpisanego w dniu 23 sierpnia 1939 r. paktu Ribbentrop – Mołotow, który przewidywał podział stref wpływów po zajęciu Polski. 17 września 1939 r. Sowieci wkroczyli do Polski.

W Przemyślu w 85. rocznicę sowieckiej agresji na Polskę i w obchodzonym Dniu Sybiraka odbyły się uroczystości upamiętniające Ofiary sowieckiego totalitaryzmu. Rozpoczęły się Mszą świętą koncelebrowaną w kościele o.o. Karmelitów Bosych, której przewodniczył i kazanie wygłosił ks. bp Krzysztof Chudzio.

Po eucharystii uczestnicy wydarzenia przy akompaniamencie orkiestry wojskowej przeszli ulicami miasta przed Pomnik Zesłańcom Sybiru i Ofiarom Katynia, gdzie miała miejsce patriotyczna część uroczystości. Rozpoczęła się biciem Dzwonu Sybiraka, odśpiewaniem hymnu państwowego i hymnu Sybiraków.
Okolicznościowe wiersze „W Dniu Sybiraka” i „Katyń ostrzega” odczytała przemyska poetka Pani Teresa Paryna. Za zmarłych i poległych została odmówiona modlitwa ekumeniczna. Uczniowie ze Szkoły Podstawowej Nr 15 im. Adama Mickiewicza zaprezentowali montaż słowno-muzyczny, po którym nastąpiło wręczenie odznak honorowych za zasługi dla Związku Sybiraków.
Odznakę Honorową Sybiraka otrzymali: 5. batalion strzelców podhalańskich, Pani Barbara Brem-Kowalik, Pani Agnieszka Bobowska-Hryniewicz, Pan Maciej Wolański, Pani Danuta Klimczyk, Pan Andrzej Kawecki i Pani Maria Rydzik. Złotą Odznakę za zasługi dla Związku Sybiraków otrzymała Szkoła Podstawowa Nr 15 w Przemyślu.

Głos zabrała prezes przemyskiego Oddziału Związku Sybiraków Stanisława Żak, która przypomniała historię powołania w 1928 r. Związku Sybiraków założonego przez Zesłańców wieku XIX i początku XX. Związek działał do wybuchu II wojny światowej. Okres II wojny św. to przerwa w działalności Związku. System polityczny PRL nie pozwalał mówić głośno o zesłaniach. Wokół aresztowań, wywózek i Ofiar zapadło długoletnie milczenie. Pod koniec lat 80-tych, gdy system komunistyczny zaczął się chwiać zaczęto wspominać o tym, że być może jeszcze żyją ludzie, którzy przeszli przez piekło więzień, łagrów i zesłań. Sybiracy nieśmiało zaczęli się ujawniać. W 1988 r. po prawie półwiecznej niebytności Związek został zarejestrowany jako Związek ogólnopolski. W 1989 r. powołano do życia Oddziały w tym w 2004 r. Oddział przemyski. Na początku istnienia Oddziału gromadził on 558 osób a na dzień 17 września 2024 r.  Oddział liczy … (Zesłańcy i potomkowie).

Głos zabrali: Poseł na Sejm RP Andrzej Zapałowski, Wicewojewoda Podkarpacki Tomasz Lorenc, Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Piotr Pilch, Starosta Przemyski Bożena Ryczan i z-ca Prezydenta Miasta Przemyśla Bogusław Świeży.

Na zakończenie uroczystości został odczytany przez Pana Marcina Orłosia Apel Pamięci Sybiraków oraz Apel Poległych i oddana salwa honorowa. Delegacje złożyły przed pomnikiem kwiaty i znicze.