XX Ogólnopolski Zjazd Klubu Pawłodarczyka im. dr. Teofila Mikulskiego odbył się w dniach 15–22 czerwca 2018 r. w Rewalu. Uczestniczyło w nim 90 osób.

15 czerwca o godz. 10.00 Zjazd otworzyła rzecznik Klubu Krystyna Mateuszuk. Wysłuchaliśmy Hymnu Sybiraków w wykonaniu młodzieży ze szkół z Obornik, uczciliśmy chwilą ciszy śp. Wincentego Dowojnę – prezesa Klubu, który zmarł 3 lutego 2018 r. Rzecznik przywitała naszych gości: radcę szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Srokę, członka Zarządu Głównego Związku Sybiraków Wacława Mandryka, przedstawicielki Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku Annę Nowacką i Beatę Mróz, członków Zachodniopomorskiego Przeoratu Królewskiego Orderu św. Stanisława Biskupa Męczennika – Janinę i Józefa Witaszków oraz Elżbietę i Wiesława Żelechów, młodzież ze szkół w Obornikach z nauczycielami Patrycją Brodzińską i Tomaszem Rojną oraz wszystkich uczestników Zjazdu. Następnie uczennica LO w Obornikach Martyna Kubiak odczytała list od żony śp. Wincentego Dowojny do uczestników XX Zjazdu, w którym Grażyna Dowojna dziękuje za słowa wsparcia w trudnych dniach żałoby, a Tadeuszowi Szumowskiemu – za serdeczne słowa pożegnania podczas ceremonii pogrzebowej. Głos zabrał radca Jan Sroka. W swoim obszernym wystąpieniu wspominał śp. prezesa Wincentego Dowojnę, który miał kilka miesięcy, kiedy 13 kwietnia 1940 r. w bydlęcym wagonie został wywieziony na Sybir. Następnie odczytał list szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka, z pozdrowieniami dla uczestników XX Zjazdu, i udekorował medalem Pro Patria: Stanisławę Chęcińską, Małgorzatę Muszyńską, Małgorzatę Rutę, Marka Rutę i Jerzego Sienkiewicza.

Nasz gość – członek Zarządu Głównego Związku Sybiraków Wacław Mandryk – przekazał serdeczne życzenia dla uczestników Zjazdu od prezesa Zarządu Głównego ZS Kordiana Borejki, ofiarował monografię „Zielonogórscy Sybiracy”. Następnie wręczył Złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Związku Sybiraków: Grażynie Adamskiej, Stanisławie Chęcińskiej, Longinowi Glijerowi, Krystynie Jędrasik, Aleksandrze Kaczyńskiej, Janowi Kaczyńskiemu, Jolancie Kłobuckiej, Tadeuszowi Kosiarskiemu, Aleksandrze Łukasiewicz, Sabinie Michalskiej, Małgorzacie Muszyńskiej, Stefanii Pantole, Jerzemu Romaniukowi, Małgorzacie Rucie, Markowi Rucie, Janowi Sroce, Józefowi Witaszkowi.

Na czele z naszym pocztem sztandarowym przeszliśmy na plac Sybiraków, pod pomnik poświęcony Sybirakom. Wysłuchaliśmy Hymnu Sybiraków w wykonaniu młodzieży z Obornik; w skupieniu odmówiliśmy modlitwę. Radca szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Sroka i członek Zarządu Głównego Związku Sybiraków Wacław Mandryk złożyli wieniec i zapalili znicze.

W godzinach popołudniowych młodzież z Obornik wystąpiła z koncertem wokalnym.

W niedzielę, 17 czerwca, uczestnicy Zjazdu wraz ze swoimi gośćmi wyjechali do Pustkowa, na mszę polową przy Bałtyckim Krzyżu Nadziei, w intencji żyjących i zmarłych Pawłodarczyków. Nadmorska platforma wypełniła się wczasowiczami spędzającymi tu urlopy. Ten świąteczny dzień młodzież z Obornik rozpoczęła koncertem pieśni patriotycznych. O godz. 12.00 przyjechali księża celebranci – proboszcz kościoła parafialnego pw. Najświętszego Zbawiciela w Rewalu ks. Krzysztof Przybyło i ks. prof. Wiesław Dyka ze Szczecina. Przed ołtarz wprowadził ich nasz poczet sztandarowy: chorąży Tadeusz Tomaszewski oraz Dobrochna Konrad i Irena Mucha, zabrzmiał Hymn Sybiraków. W sekwencjach śpiewanych mszy świętej udział wzięły nasze koleżanki – Barbara Macieszek i Sabina Michalska, oraz młodzież z Obornik.

W poniedziałek, 18 czerwca, po raz kolejny w naszym Zjeździe uczestniczyły pracownice Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku. To stanowi zawsze obopólną korzyść, ponieważ nasze wspomnienia są rejestrowane przez pracowników Muzeum, a my możemy służyć naszą pamięcią o tamtych trudnych latach. Także lokalne media – prasa, radio i telewizja dokumentują nasze Zjazdy. Po południu spędziliśmy czas na koncercie Zespołu Ludowego „Stepniczanie”.

We wtorek, 19 czerwca – stały rytm każdego dnia wyznaczają pory posiłków, a poza tym zawsze staramy się zwiedzać interesujące miejsca i zabytki, takie jak katedra w Kamieniu Pomorskim, Trzęsacz – gdzie została tylko jedna ściana kościoła, której nie zdążyło zabrać morze. Wieczór spędziliśmy przy ognisku i muzyce.

Środa, 20 czerwca, to podsumowanie 20 lat działalności Ogólnopolskiego Klubu Pawłodarczyka. Rzecznik Klubu Krystyna Mateuszuk przypomniała, co wnieśliśmy naszą pracą do wspólnoty, jaką jest Związek Sybiraków.

Uczestnicy XX Zjazdu pożegnali się ze swoim sztandarem, przyklękając i całując jego rąbek. To była wzruszająca chwila. Nasz sztandar ma zapewnione godne miejsce w Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.

Wszyscy z bliska czy też z dala
Jadą dzisiaj do Rewala
Bo spotkanie dzisiaj mamy
Na którym się pożegnamy
Bo to już ostatni raz.

To ostatnie spotkanie
Dzisiaj się rozstaniemy
I wspominać będziemy
Jeszcze nie raz, że w Rewalu myśmy byli
I świetnie się bawili przez 20 lat.

Tak bardzo chciałbym dziś
By nam w sercu zostało
Ciepłą nutką nam brzmiało
Przez wiele lat.

Choć zostało nas paru
Sybiraków z Pawłodaru
To wspominać będziemy przyjaciół swych.
Postać znana, spokojna
Jak Witek Dowojna
Przewodził nam

Więc się dziś żegnamy!
Nie wiem czy się spotkamy
Żegnając Was –

Jerzy Romaniuk

Pierwsza informacja o Pawłodarczykach pochodzi z Krajowego Zjazdu Delegatów ZS w Częstochowie (11–12 listopada 1994 r.) – wówczas padło pytanie pracownika naukowego Uniwersytetu Wrocławskiego dr. Teofila Mikulskiego – czy wśród delegatów są osoby, które były wywiezione do okręgu pawłodarskiego. W latach 1992–1994 wybrał się on z plecakiem, aparatem fotograficznym i kamerą do okręgu pawłodarskiego, aby zebrać materiały dotyczące wydarzeń sprzed 50 lat. W kraju dotarł do ponad 4300 osób, co stanowi około 20% wszystkich deportowanych do okręgu pawłodarskiego. Plonem tej pracy po kilku latach była wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego książka pt. „Fotografia zbiorowa Polaków deportowanych do okręgu pawłodarskiego”.

Kolejny Krajowy Zjazd Delegatów ZS odbył się w dniach 17–18 października 1998 r. w Jeleniej Górze. Wówczas w przerwie obrad usłyszeliśmy: „Jeśli są wśród delegatów Pawłodarczycy, proszę o kontakt”. Tym razem był to Wincenty Dowojna z Poznania. Po zgłoszeniu dowiedziałam się, że kilka dni wcześniej 11-osobowa grupa Pawłodarczyków wróciła z wyjazdu do okręgu pawłodarskiego i że w najbliższym czasie zostanie zwołany założycielski Zjazd Pawłodarczyków.

Pierwszy nasz Zjazd odbył się w dniach 19–20 marca 1999 r. w Kiekrzu koło Poznania.

Informacje o wszystkich Zjazdach Pawłodarczyków znajdą Państwo w „Komunikatach” wydawanych przez Zarząd Główny ZS, w rocznikach „My, Sybiracy” (publikowanych przez Oddział ZS w Łodzi), w „Kresowej Stanicy” – kwartalniku wydawanym przez Stowarzyszenie Rodzin Wojskowych i Cywilnych Kresów Wschodnich.

Podczas XVIII Międzynarodowego Marszu Pamięci Zesłańców Sybiru w Białymstoku 6 września 2018 r., w czasie posiedzenia Zarządu Głównego Związku Sybiraków Ogólnopolski Klub Pawłodarczyka został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Królewskiego Orderu św. Stanisława Biskupa Męczennika. Sztandar udekorował Kawaler Orderu – Józef Witaszek. Józef Witaszek wręczył również patent nadania odznaczenia. Za przyznane odznaczenie podziękowała w imieniu Klubu Krystyna Mateuszuk.

W dniu 7 września uczestnicy Marszu zebrali się pod Pomnikiem Katyńskim. Po hymnie państwowym zebranych powitał przewodniczący Wojewódzkiej Rady Kombatanckiej Tadeusz Chwiedź. Następnie został odczytany przez rzecznika Urzędu Miejskiego w Białymstoku Urszulę Mirończuk Akt przekazania sztandaru Ogólnopolskiego Klubu Pawłodarczyka im. dr. Teofila Mikulskiego. Rzecznik Klubu Krystyna Mateuszuk, zwracając się do prezydenta miasta Białegostoku Tadeusza Truskolaskiego, powiedziała m.in.: „Dziś Sybiracy Pawłodarczycy przekazują w Pana godne ręce swój sztandar do Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku. Będzie on świadectwem dla przyszłych pokoleń. To nasze dziękczynienie za łaskę przetrwania”. Nastąpił moment pożegnania sztandaru, którego dokonali poczet sztandarowy Pawłodarczyków w składzie: Tadeusz Tomaszewski, Michał Makatun i Tadeusz Szumowski, oraz Dobrochna Konrad i Krystyna Mateuszuk. Chorąży pocztu Tadeusz Tomaszewski przekazał sztandar dyrektorowi Muzeum Pamięci Sybiru – Wojciechowi Śleszyńskiemu. Odtąd sztandar Pawłodarczyków będzie dokumentem, pamiątką ponad 20-letniej działalności Klubu. My, Pawłodarczycy, będziemy przyjeżdżać na Marsze do Białegostoku i „odwiedzać” nasz sztandar.

Okolicznościowy medal XX Ogólnopolskiego Zjazdu Klubu Pawłodarczyka

Poczet sztandarowy Klubu Pawłodarczyka (od lewej): Irena Mucha, Tadeusz Tomaszewski, Dobrochna Konrad

Rzecznik prasowy Klubu Pawłodarczyka Krystyna Mateuszuk powitała gości i Pawłodarczyków. Żona zmarłego prezesa Wincentego Dowojny przysłała list do uczestników Zjazdu, który odczytała solistka młodzieżowego zespołu z Obornik Martyna Kubiak

Radca szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Sroka udekorował medalem Pro Patria Stanisławę Chęcińską (członka założyciela Klubu Pawłodarczyka, pośrodku) oraz dyrektora pensjonatu Jantar Marka Rutę i kierownika pensjonatu Małgorzatę Muszyńską, którzy co roku gościli Pawłodarczyków podczas Zjazdów Klubu

Wiceprezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Wacław Mandryk udekorował Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Związku Sybiraków m.in. radcę szefa UdsKiOR Jana Srokę

Delegacja: rzecznik prasowy Klubu Krystyna Mateuszuk, przedstawicielka Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku Anna Nowacka, radca szefa UdsKiOR Jan Sroka, wiceprezes Zarządu Głównego ZS Wacław Mandryk, złożyła wiązankę kwiatów przed pomnikiem Sybiraków na placu Sybiraków w Rewalu

Zaproszeni goście i Zarząd Klubu przed rozpoczęciem mszy świętej w intencji Pawłodarczyków w Pustkowie

Proboszcz kościoła w Rewalu Ks. Krzysztof Przybyło wspólnie z ks. prof. Wiesławem Dyką odprawili mszę świętą

Ołtarz polowy Pawłodarczyków przy krzyżu w Pustkowie, chór kościelny: Barbara Maciesza, Sabina Michalska

Uczestnicy mszy świętej: zaproszeni goście, Pawłodarczycy, mieszkańcy Pustkowia i kuracjusze

Poświęcona została tablica pamiątkowa, która zostanie wmurowana w pobliżu ołtarza polowego

Koncert Zespołu Ludowego „Stepniczanie” w Rewalu

Poczet sztandarowy Klubu Pawłodarczyka Irena Mucha, Tadeusz Tomaszewski i Dobrochna Konrad przekazują symbolicznie sztandar Annie Nowackiej do zbiorów Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku

Tablica Pawłodarczyków przed pensjonatem Jantar

Dekoracja sztandaru Ogólnopolskiego Klubu Pawłodarczyka Krzyżem Kawalerskim Królewskiego Orderu św. Stanisława Biskupa Męczennika podczas XIX Międzynarodowego Marszu Pamięci Zesłańców Sybiru

Patent odznaczenia

Rzecznik Klubu Krystyna Mateuszuk podziękowała w imieniu Klubu za przyznane odznaczenie

Poczet sztandarowy Ogólnopolskiego Klubu Pawłodarczyka (od lewej: Michał Makatun, Tadeusz Tomaszewski, Tadeusz Szumowski) z przedstawicielami Przeoratu Królewskiego Orderu św. Stanisława Biskupa Męczennika (Józef Witaszek – z lewej i Piotr Sapieha – z prawej) oraz Anną Nowacką z Muzeum Pamięci Sybiru

Przekazanie sztandaru Ogólnopolskiego Klubu Pawłodarczyka na ręce prezydenta Białegostoku Tadeusza Truskolaskiego

Dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru Wojciech Śleszyński odebrał od prezydenta Białegostoku Tadeusza Truskolaskiego sztandar Ogólnopolskiego Klubu Pawłodarczyka przekazany przez Klub do zbiorów muzeum

Autor: Krystyna Mateuszuk, rzecznik Ogólnopolskiego Klubu Pawłodarczyka im. dr. Teofila Mikulskiego, zdjęcia Michał Makatun, Marian Boczar

Click to listen highlighted text!