„By czas nie zaćmił i niepamięć…”

W myśl tego przesłania 15 czerwca 2014 r. odbyła się doniosła uroczystość poświęcona 15. rocznicy odsłonięcia i poświęcenia pomnika – obelisku w Zaciszu koło Białegostoku, upamiętniającego osadników wojskowych i ich rodziny deportowanych 10 lutego 1940 r. na Sybir i do Kazachstanu.

Uroczystość została zorganizowana dzięki staraniom burmistrza Zabłudowa Jacka Lulewicza, Oddziału Związku Sybiraków w Białymstoku oraz Miejskiego Ośrodka Animacji Kultury w Zabłudowie. Nie można także pominąć osoby Sybiraka, Zenona Puchalskiego, który był inicjatorem powstania tego pomnika, a następnie głównym organizatorem uroczystości jako były mieszkaniec tej kolonii.

Uczestnicy tego uroczystego spotkania wzięli udział we mszy świętej w kościele pw. św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Zabłudowie. Homilia wygłoszona przez ks. ppłka Wiesława Kondraciuka, kapelana Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej, przywołała pamięć tamtych tragicznych wydarzeń, a okolicznościowa Modlitwa Wiernych pogłębiła ten nastrój.

Obecność władz samorządowych Zabłudowa, członków Podlaskiego Stowarzyszenia Pamięci Zesłańców Sybiru, przedstawicieli Lasów Państwowych, młodzieży ze szkół z Zabłudowa, harcerzy, przedstawicieli Szwadronu Kawalerii im. Dywizji Kawalerii „Zaza”, Sybiraków, a nade wszystko pocztów sztandarowych szkolnych, kombatanckich i Ochotniczej Straży Pożarnej z gminy Zabłudów uświetniła to patriotyczne spotkanie.

Wysoką rangę nadał mu także występ Chóru Leśników Białowieskich, którego wykonanie Hymnu Sybiraków i pieśni obozowej „O Panie, który jesteś w niebie” oraz koncert pieśni patriotycznych wzruszyły wszystkich do głębi.

Zabierając głos, prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Tadeusz Chwiedź nakreślił tragedię zesłańczych losów Polaków, którzy w nieludzkich warunkach transportu i pobytu na ziemi zroszonej krwią i potem katorżniczej pracy, starali się przetrwać i dzięki Bożej Opatrzności powrócili do kraju.

Po złożeniu kwiatów i zapaleniu zniczy pod pomnikiem uczestniczyliśmy w spotkaniu, które miało miejsce w Szkole Podstawowej w Rafałówce, związanym z nadaniem szkole imienia Sybiraków i przekazaniem jej sztandaru.

Po przybyciu do szkoły, udekorowanej barwami narodowymi, zostaliśmy przywitani bardzo serdecznie przez dyrektor szkoły Edytę Szóstko-Łapińską w imieniu nauczycieli, uczniów i rodziców.

Po odegraniu Roty nastąpiło odczytanie decyzji Rady Miejskiej w Zabłudowie o nadaniu Szkole Podstawowej w Rafałówce imienia Sybiraków. Przedstawiciele Rady Rodziców uroczyście wprowadzili sztandar szkoły, który został następnie poświęcony przez księży w obrzędzie katolickim i prawosławnym.

Po uroczystym wbiciu gwoździ do drzewca sztandaru i przekazaniu sztandaru pocztowi sztandarowemu szkoły, nastąpiła uroczysta prezentacja według szczegółowego scenariusza.

Następnie miało miejsce odznaczenie zasłużonych nauczycieli medalami KEN przez Kuratora Podlaskiego Oświaty Jerzego Kiszkiela, natomiast Honorową Odznaką za Zasługi dla Związku Sybiraków i Odznakami Honorowymi Sybiraka zostali odznaczeni burmistrz Zabłudowa i nauczycielki ze Szkoły Podstawowej im. Sybiraków w Rafałówce.

Po wystąpieniu prezesa Stowarzyszenia Pamięci Zesłańców Sybiru Jerzego Bołtucia, który przedstawił swoje sybirackie powiązania rodzinne i udział w nadaniu szkole w Rafałówce imienia Sybiraków, głos zabrała Heronima Dzierma, wiceprezes Oddziału ZS w Białymstoku. Na podstawie własnych bolesnych doświadczeń (została wywieziona w lutym 1940 r. ze wsi Mazurki do Krasnojarskiego Kraju, podobnie jak koloniści z Zacisza) podzieliła się wspomnieniami z tych tragicznych lat. W oparciu o historię zesłańców z Zacisza przekazaną przez Zenona Puchalskiego oraz wspomnienia Antoniego Popielewskiego ze wsi Mazurki ukazała, jak trudne i podobne do siebie były warunki życia i pracy zesłańców.

Część artystyczna w wykonaniu uczniów zachwyciła wszystkich obecnych perfekcją wykonania i wysokim poziomem przygotowanego programu. Młodzi wykonawcy wspaniale recytowali poezję Mariana Jonkajtysa, odzwierciedlającą całą naszą zesłańczą gehennę. Była w tym niemała zasługa nauczycielek – dyrektor Edyty Szóstko-Łapińskiej, Grażyny Omelianiuk, Barbary Turowskiej, które przygotowały ten wspaniały patriotyczny program.

Mając na uwadze zaangażowanie całej społeczności szkolnej, a przede wszystkim jej najmłodszych przedstawicieli, mamy głębokie przekonanie, że uczniowie szkoły noszącej imię Sybiraków, która jest swoistym znakiem pamięci Golgoty Wschodu, będą godnie i z szacunkiem przekazywać pamięć o naszych zesłańczych losach i poprzednich pokoleń cierpiących za ojczyznę.

Uroczystość przy pomniku w Zaciszu – od lewej: Chór Leśników Białowieskich, prezes ZG ZS Tadeusz Chwiedź, w głębi kapelan Podlaskiej Straży Granicznej ppłk Wiesław Kondraciuk, prowadząca Jolanta Hryniewicka