W dniach 3–6 kwietnia 2014 r. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych zorganizowały specjalny wyjazd do Kazachstanu w celu odsłonięcia i poświęcenia kilku odrestaurowanych cmentarzy, na których spoczywają żołnierze polscy organizowanej armii pod dowództwem gen. Władysława Andersa, a także osoby cywilne. W tej „pielgrzymce” udział wzięła grupa Zesłańców Syberyjskich z lat 1940–1941. Członkowie tej grupy i członkowie rodzin doznali bezpośrednio i osobiście warunków nędznego bytowania właśnie w tych regionach, gdzie zostały odsłonięte cmentarze, a mianowicie: – Mankent – Polski Cmentarz Wojenny odrestaurowany w 2013 r., postawiono pomnik, ułożono płyty nagrobne z krzyżem i nazwiskami spoczywających, – Szokpak – miejsce stacjonowania 8. Dywizji Piechoty Armii Polskiej w ZSRR, pochowano tutaj co najmniej 212 ofiar głodu i chorób; pierwszy drewniany krzyż uległ zniszczeniu, kolejny uroczyście poświęcono w 1998 r., a remont cmentarza w 2000 r. obejmował pomnik i tablice z nazwiskami, – Merke – uroczyście otwarty wyremontowany w 2013 r. cmentarz, na którym odrestaurowano groby, ułożono na nich płyty nagrobne i postawiono pomnik, – Ługowoje (Stacja Ługowaja) – miejsce stacjonowania w 1942 r. 10. Dywizji Piechoty Armii Polskiej w ZSRR, przedstawiciel władz pobliskiego miasteczka Kułan ufundował tablicę w języku rosyjskim i kazachskim o treści (w tłumaczeniu): „Pamiętamy razem z polskim narodem”, krzyż został ustawiony w 1998 r. Wszystkie cmentarze otoczone są kamiennym murem. W uroczystościach odsłonięcia i poświęcenia cmentarzy, poza sekretarzem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzejem K. Kunertem i kierownikiem Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Janem S. Ciechanowskim, uczestniczyli przedstawiciele Prezydenta RP, Rady Ministrów i IPN. Honory wojskowe oddała grupa żołnierzy z generałem na czele. Zostały złożone wieńce i wiązanki kwiatów pod każdym pomnikiem z napisem: „Tu spoczywają Polacy, żołnierze polskiej armii na Wschodzie gen. Władysława Andersa i osoby cywilne, byli jeńcy, więźniowie sowieckich łagrów, zmarli w 1942 r. w drodze do ojczyzny. Cześć Ich Pamięci!”. Uczestnicy „pielgrzymki”, szczególnie zesłańcy, doznali głębokich wzruszeń, w których ból był łagodzony faktem odwiedzenia po 72 latach tych, którzy pozostali w ziemi kazachskiej na zawsze. Była też możliwość spotkania z miejscową ludnością i doznania ciepłego uczucia. Wszystkie uroczystości odbyły się z udziałem duchownych przedstawicieli: rzymskokatolickiego, prawosławnego i ewangelickiego, którzy słowem Bożym oddali cześć pochowanym, podkreślając Boże miłosierdzie dla nich i dla żyjących. Otwarcie odrestaurowanego Polskiego Cmentarza Wojennego w Mankencie. Na pierwszym zdjęciu przemawia sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej K. Kunert Polski Cmentarz Wojenny w Szokpaku W Szokpaku podczas remontu cmentarza przeprowadzonego w 2000 r. obok symbolicznych mogił zamontowane zostały tablice z nazwiskami pochowanych tu żołnierzy Drugi z oficjalnie otwartych cmentarzy – w Merke Złożono kwiaty i zapalono znicze także na cmentarzu w Ługowoje. Spoczywa tu 49 żołnierzy, których mogiły – obecnie odgrodzone murkiem – otaczały pierwotnie groby prawosławne Polaków przybyłych na uroczystości witała uroczyście miejscowa ludność W programie znalazło się również zwiedzanie mauzoleum sufickiego myśliciela i poety hodży Ahmada Jasawiego w Turkiestanie Oprac.: ZG ZS, zdjęcia Mirosława Niekoraniec, Jerzy Lisiecki Przeczytano 494 Nawigacja wpisu Dziesiąta rocznica śmierci Mariana Jonkajtysa Msza w rocznicę drugiej deportacji Polaków na Sybir w Częstochowie
