Ustalony przez Sejm 27.09.2013 r. Światowy Dzień Sybiraka jest hołdem dla wszystkich Polaków, zesłanych na Syberię oraz inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego.
Sejm RP upamiętnił tym dniem tych, którzy tam zginęli, tych, którym udało się wrócić do ojczyzny, którzy osiedlili się w różnych częściach świata oraz tych, którzy pozostali w miejscach swego zesłania, gdzie nadal kultywują polskość.
W Białymstoku na obchody Dnia zaprosił prezydent miasta Białegostoku Tadeusz Truskolaski i Sybiracy.
Dzień ten rozpoczęli Sybiracy zapaleniem zniczy i złożeniem kwiatów pod Pomnikiem Katyńskim – przewodniczył zastępca prezydenta miasta Rafał Rudnicki oraz przedstawiciele władz samorządowych. Następnym miejscem zapalenia zniczy był obelisk na dworcu towarowym PKP, skąd odchodziły transporty obywateli polskich na Syberię i do Kazachstanu. Skład delegacji oddającym hołd Sybirakom był ten sam.
W intencji ofiar sowieckiej agresji odbyło się nabożeństwo w Katedrze Prawosławnej pw. św. Mikołaja Cudotwórcy, a następnie msza św. w kościele pw. Ducha Świętego. Nabożeństwa były uświetnione obecnością pocztów sztandarowych Oddziału Związku Sybiraków.
Po zakończonej mszy św. w kościele wszyscy obecni, w tym poczty sztandarowe w ilości 25 sztandarów, wśród których byli: ZHP, Straż Miejska, sztandary szkół średnich i podstawowych zgromadzili się przy pomniku Grobie Nieznanego Sybiraka i po modlitwie kapelana Józefa Kozłowskiego za zmarłych Sybiraków, wszystkie sztandary ukłonem przed Pomnikiem oddały honor Sybirakom.
W czasie składania kwiatów przy pomnikach, inna grupa Sybiraków przeprowadziła lekcję historii zwiedzającym uczniom, opowiadając swoje wspomnienia i przeżycia z zesłania.
Główne uroczystości pod Pomnikiem upamiętniającym Bohaterskie Matki Sybiraczki rozpoczęły się wraz z uderzeniem w dzwon im. Braci Piłsudskich, znajdującym się przy Muzeum Pamięci Sybiru, punktualnie o godz. 12:00.
Przemówienie prezydenta miasta wniknęło głęboko w pamięć wszystkim słuchaczom, a szczególnie Sybirakom, ponieważ przywołało bolesne wspomnienia zesłańczej traumy. Wygłoszone przemówienie prezesa Oddziału Związku Sybiraków Tadeusza Chwiedzia, pogłębiło nasze odczucia.
Następnym punktem programu był ceremoniał odznaczeń sztandarów Honorową Odznaką Sybiraka. Były to szkoły: Szkoła Podstawowa im. Sybiraków w Rafałówce z dyr. Edytą Szóstko -Łapińską, Zespół Szkół Technicznych im. Gen. Andersa z dyr. Renatą Frankowską oraz Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących z Oddziałami Integracyjnymi im. Stanisława Staszica z dyr. Mariuszem Pęzą.
Po dekoracji sztandarów nastąpiło złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.
O godz. 19:00 na torach kolejowych przy Muzeum Pamięci Sybiru zostały postawione zapalone Światła Pamięci, symbolizujące pamięć o tych, którzy zostali na zawsze na „nieludzkiej ziemi”.
O godz. 20:00 na bryle budynku Urzędu Miasta i Muzeum Pamięci Sybiru został umieszczony podświetlony napis: Muzeum Pamięci Sybiru – logo – tory kolejowe, poniżej Dzień Sybiraka, Białystok Pamięta.
Sybiracy są wzruszeni, że społeczeństwo pamięta nasze zesłańcze, tragiczne losy, naszą poniewierkę i heroizm tych, którzy pomimo represji sowieckich zostali Polakami.
Opracowała: Jolanta Hryniewicka
