IX Zjazd Dyrektorów Szkół i Placówek oraz Prezesów Stowarzyszeń noszących imiona upamiętniające Zesłańców Sybiru w Grajewie

W dniach 5–7 czerwca 2019 r. Szkoła Podstawowa nr 2 im. Adama Mickiewicza w Grajewie była organizatorem IX Zjazdu Dyrektorów Szkół i Placówek oraz Prezesów Stowarzyszeń noszących imiona upamiętniające Zesłańców Sybiru. W tym roku tej uroczystości towarzyszyło hasło: „Niech pamięć przetrwa”. Współorganizatorami tej imprezy były Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Miasto Grajewo i Związek Sybiraków.

5 czerwca w Grajewskim Centrum Kultury nastąpiło uroczyste otwarcie Zjazdu. Zebrani Sybiracy i zaproszeni goście obejrzeli część artystyczną w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 w Grajewie. Następnie miały miejsce przemówienia okolicznościowe. Tego dnia odznaczono również pięć osób Srebrną i Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Związku Sybiraków. Zrobiono także pamiątkowe zdjęcie przedstawicielom Związku Sybiraków z osobami reprezentującymi władze miejskie i powiatowe. Uczestnicy Zjazdu przemaszerowali ulicami miasta w kierunku Grajewskiej Izby Historycznej, gdzie zwiedzali wystawę poświęconą Sybirakom oraz wysłuchali komentarza dyrektora GCK na temat historii Grajewa, Grajewskiej Izby Historycznej oraz zgromadzonych eksponatów. Potem na hali MOSiR czekała na zebranych niespodzianka w postaci biesiady średniowiecznej, podczas której grupa rekonstrukcyjna z Gniewu z udziałem uczniów SP 2 uatrakcyjniała spotkanie. Występom towarzyszyły zabawy i konkursy, w których zaproszeni goście oraz nauczyciele SP 2 chętnie brali udział. Następnie uczestnicy Zjazdu przejechali do hotelu Raj w Rajgrodzie. Pierwszy dzień Zjazdu zakończyło spotkanie przy grillu.

6 czerwca uroczystości rozpoczęły się na miejscowym cmentarzu, gdzie zebrani wysłuchali apelu poległych oraz złożyli kwiaty i zapalili znicze przy pomniku w hołdzie Zesłańcom Sybiru. Goście mieli również możliwość wejść do środka zabytkowej kaplicy cmentarnej oraz obejrzeć niektóre zabytkowe nagrobki na grajewskiej nekropolii. Potem nastąpił przejazd do szkoły. Przed kamieniem – pomnikiem z napisem „Męczennikom Golgoty Wschodu – Sybirakom” złożono kwiaty i zapalono znicze. Następnie zwiedzano miejsce w szkole poświęcone Sybirakom. Omówiono także realizację uchwały VIII Zjazdu w Łodzi, przedstawiono mapę placówek po reformie, wspomniano o przekazywaniu pamiątek i sztandarów zgromadzonych w szkołach, wskazywano na konieczność współpracy szkół i stowarzyszeń z Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku, rozważano kierunki działań w przyszłości. Przed budynkiem szkoły wszystkim uczestnikom Zjazdu zrobiono pamiątkowe zdjęcie. Po południu zaplanowano wycieczkę do Twierdzy Osowiec. Niestety, z powodu niesprzyjających warunków pogodowych, była to wyprawa objazdowa, bez możliwości dokładnego zwiedzania obiektów. Przewodnik stanął jednak na wysokości zadania – czas w autobusie wypełnił nadzwyczaj bogatymi komentarzami i anegdotami, a na koniec „podróży” obdarował wszystkich drobnymi pamiątkami. Po obiedzie wszyscy byli gotowi do następnej atrakcji – zwiedzania Muzeum Mleka. Kolejnym punktem programu były warsztaty, podczas których zgromadzeni obejrzeli prezentację multimedialną obrazującą działania: najpierw Publicznego Gimnazjum nr 2 im. Sybiraków, a obecnie Szkoły Podstawowej nr 2 im. Adama Mickiewicza w Grajewie oraz tworzyli wiersze o tematyce sybirackiej.

7 czerwca nastąpiło podsumowanie IX Zjazdu Dyrektorów Szkół i Placówek oraz Prezesów Stowarzyszeń noszących imiona upamiętniające Zesłańców Sybiru pod hasłem „Niech pamięć przetrwa”. Omówiono również współpracę z ogniwami Związku Sybiraków. Na ręce dyrektor Barbary Ciszewskiej złożono serdeczne podziękowania za organizację Zjazdu. Ustalono także, że organizatorem następnego spotkania z patriotycznym motywem przewodnim będzie Zespół Szkół nr 1 im. św. Rafała Kalinowskiego w Krakowie, bo przecież:

I w tajgach, w pustkowiu, wśród mrozu ciosali swe przetrwanie,
By pamięć ponieść o sobie i o tych, co nie przetrwali

(ks. Łukasz Krzanowski „Syberyjskie anioły”).

Zjazd dobiegł końca, więc pożegnaniom, serdecznym uściskom nie było końca. Popłynęła też niejedna łza wzruszenia. Pełen miłych wrażeń pobyt w Grajewie i Rajgrodzie na pewno na długo pozostanie wszystkim w pamięci.

Autor: Aleksandra Borawska

Uchwała

IX Zjazdu Dyrektorów Szkół i Placówek oraz Prezesów Stowarzyszeń noszących imiona upamiętniające Zesłańców Sybiru w Grajewie 5–7 czerwca 2019 r. pt. „Niech pamięć przetrwa”

1. W związku z przypadającymi w 2020 r. 80. rocznicami masowych wywózek Polaków na Sybir zwracamy się za pośrednictwem Zarządu Głównego Związku Sybiraków do Kuratoriów Oświaty i Wychowania z apelem, by tę tematykę rozpropagowali w podległych im placówkach oświatowych.

2. Ponawiamy wniosek z VIII Zjazdu w Łodzi kierowany do Zarządu Głównego Związku Sybiraków o wytypowanie członka Prezydium Zarządu Głównego do roboczych dwustronnych kontaktów ze Stowarzyszeniami.

3. Wnioskujemy do organizatora X Zjazdu o przygotowanie mapy Polski z naniesionymi miejscowościami, w których funkcjonują Szkoły i Stowarzyszenia noszące imiona Zesłańców Sybiru oraz banerów informacyjnych:

3a) wnioskujemy, by na następne Zjazdy byli zapraszani również dyrektorzy tych (byłych) gimnazjów, które utraciły imię Sybiraków, a zgłoszą chęć kontynuowania naszej inicjatywy.

4. Ustala się, że X Zjazd będzie organizowany przez Zespół Szkół nr 1 im. św. Rafała Kalinowskiego w Krakowie.

5. Uczestnicy IX Zjazdu składają na ręce pani Dyrektor Barbary Ciszewskiej podziękowania dla wszystkich, którzy byli zaangażowani w organizację Zjazdu.

Uroczyste otwarcie IX Zjazdu Dyrektorów Szkół i Placówek oraz Prezesów Stowarzyszeń noszących imiona upamiętniające Zesłańców Sybiru

Występ uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 w Grajewie

Skarbnik Zarządu Głównego Związku Sybiraków Czesław Żukowski w asyście członka Zarządu Jolanty Hryniewickiej wręczył zasłużonym osobom Odznaki Honorowe za Zasługi dla Związku Sybiraków

Zwiedzanie wystawy poświęconej Sybirakom w Grajewskiej Izbie Historycznej

Średniowieczna biesiada. W grach i zabawach przygotowanych przez grupę rekonstrukcyjną z Gniewu wzięli udział również nauczyciele uczestniczący w Zjeździe

Apel poległych przy pomniku w hołdzie Zesłańcom Sybiru na cmentarzu w Grajewie

Uczestnicy Zjazdu złożyli kwiaty pod pomnikiem (na zdjęciu delegacja z Nowego Sącza)

Złożenie kwiatów przed pomnikiem Golgoty Wschodu przy Szkole Podstawowej nr 2 w Grajewie (na zdjęciu delegacja z Augustowa)

Spotkanie było okazją dla Sybiraków do podzielenia się swoimi wspomnieniami z zesłania

Uczestnicy Zjazdu mieli możliwość obejrzenia prezentacji poświęconej Sybirakom w Szkole Podstawowej nr 2 (niegdyś Publiczne Gimnazjum nr 2 im. Sybiraków)