W piękny słoneczny dzień 18 września 2019 r. Koło Związku Sybiraków w Lubsku obchodziło 30-lecie istnienia. Obchody rozpoczęły się mszą świętą za zmarłych i żyjących Sybiraków i ich rodziny w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, w obecności pocztów sztandarowych Kół Terenowych ZS, szkół, zaproszonych gości, Sybiraków i mieszkańców Lubska. Homilię wygłosił kapelan Sybiraków ks. kanonik Zygmunt Mokrzycki. Mszę obsługiwał prawnuk i wnuk Sybiraków Michał Czerniawski.

Po mszy świętej uczestnicy jubileuszu przemaszerowali ulicami miasta pod Miejsce Pamięci. Wiązanki kwiatów złożyli przedstawiciele naczelnych władz Związku, władz powiatu, miasta, szkół i instytucji.

Obchody jubileuszowe uświetniła akademia w sali widowiskowej Lubskiego Domu Kultury. Uroczystość rozpoczęto polonezem w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół Technicznych w Lubsku. Przy wtórze werbli wprowadzono poczty sztandarowe Kół Terenowych ZS i poczty lubskich szkół. Po wysłuchaniu hymnu państwowego i Hymnu Sybiraków w wykonaniu zespołu Modry Len z Górzyna i Klubu Seniora z Lubska uczczono minutą ciszy pamięć zmarłych Sybiraków i Polaków poległych w czasie II wojny światowej.

Następnie prezes Zarządu lubskiego Koła ZS Wojciech Szabliński powitał przybyłych gości i Sybiraków. Uroczystość swoją obecnością zaszczycili: senatorowie RP Waldemar Sługocki i Walerian Piotrowski, Kordian Borejko – prezes Zarządu Głównego ZS, Wacław Mandryk  –prezes Zarządu Oddziału ZS w Zielonej Górze i wiceprezes Zarządu Głównego, Edward Daszkiewicz – były prezes Zarządu Oddziału ZS w Zielonej Górze i poseł III kadencji, Marian Szymczak – wiceprezes Zarządu Oddziału w Zielonej Górze, Józef Radzion – starosta żarski, Krzysztof Czerniawski – zastępca przewodniczącego Rady Powiatu Żarskiego, Janusz Dudojć – burmistrz Lubska, Marek Gutowski – przewodniczący Rady Miasta Lubska, ks. kanonik Zygmunt Mokrzycki – kapelan lubskiego Koła Związku Sybiraków. Obecni byli także: prezesi i poczty sztandarowe Kół ZS województwa lubuskiego, przedstawiciele placówek oświatowych i kulturalnych z Lubska, Brodów i Górzyna oraz młodzież szkolna. Uroczystość prowadzili nauczyciel Zespołu Szkół Technicznych w Lubsku Marta Kunicka i uczeń tej szkoły Patryk Chwieszczennik.

Kolejnym punktem programu było wystąpienie zastępcy prezesa Zarządu Koła Haliny Siemaszko, która przedstawiła historię powstania naszego Koła i 30-lecia jego działalności. Projekcja multimedialna pokazała różne wydarzenia z życia Koła. W swym wystąpieniu zastępca prezesa przypomniała ważne wydarzenia, m.in. moment pożegnania Rodrycjusza Gerlacha, który był założycielem naszego Koła i przez 27 lat pełnił funkcję prezesa. Zwróciła się do zebranych, aby jeszcze raz w obecności rodziny i zebranych podziękować panu Gerlachowi. Przytoczyła słowa, którymi żegnaliśmy naszego prezesa: „Panie Rodrycjuszu! Przez 27 lat Pan jako prezes scalił rozsianą brać sybiracką, służył wszystkim, pomagał w uzyskiwaniu uprawnień kombatanckich, znał każdego z imienia, znał sytuację materialną i rodzinną każdego z nas. Okazał się Pan człowiekiem wielkiego serca i wspaniałym Polakiem. Poeta Konstanty Gałczyński powiedział: »Chciałbym i ja swój ślad ocalić od zapomnienia«. Jakże te słowa odzwierciedlają Pana osobowość i działalność. Wdzięczni jesteśmy Panu za przekazywanie młodemu pokoleniu Polaków naszej gehenny na »nieludzkiej ziemi«. Dziękujemy za liczne spotkania z młodzieżą, za pomoc, jaką nas Pan otoczył, za interesujące publikacje, mówiące o naszym życiu na nieprzyjaznej Syberii, a szczególnie za książkę »Syberyjskie etapy« – wzruszającą opowieść zawierającą osobiste tragiczne przeżycia Pana i Pana rodziny”. Zebrani podziękowali gromkimi oklaskami.

Ważnym momentem uroczystości było uhonorowanie zasłużonych osób odznaczeniami przyznanymi przez Zarząd Główny ZS i Zarząd Oddziału ZS w Zielonej Górze. Odznaczenia wręczyli Kordian Borejko i Wacław Mandryk. Złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Związku Sybiraków otrzymali Janusz Dudojć i Alicja Czerniawska; Odznakę Honorową Sybiraka – ks. kanonik Zygmunt Mokrzycki. Medal 90-lecia Związku Sybiraków odebrali: Barbara Maćkowiak, Małgorzata Bodnarek, Witold Zalewski, Józef Radzion, Elżbieta Maćko, Halina Siemaszko, Wojciech Szabliński, Walerian Piotrowski, Fryderyk Cielecki, Edward Daszkiewicz, prof. Wiesław Hładkiewicz, Stanisław Jagiełowicz, Maria Karwacka. Medal pamiątkowy zielonogórskich Sybiraków otrzymali natomiast: Halina Skindzier, Janina Zujewska, Jan Zujewski, Beata Wojnarowska, Irena Kosiela, Agnieszka Rezlerska, ks. Władysław Tasior, Marek Budniak, Jan Dziewulak, Maria Gładyś, Alicja Klim, Łukasz Mejza, Jerzy Przybecki, Kazimierz Wróblewski. Listy gratulacyjne od Zarządu Głównego ZS wręczone zostały Edwardowi Daszkiewiczowi, Marianowi Szymczakowi, Józefowi Seńkowowi.

Prezes Zarządu Koła Wojciech Szabliński i jego zastępca Halina Siemaszko przyjmowali życzenia i kwiaty od gości. Prezes Zarządu Głównego ZS Kordian Borejko w swoim wystąpieniu przypomniał idee zjazdu założycielskiego i wybitne postaci, które znalazły się wśród XIX-wiecznych zesłańców, jak marszałek Józef Piłsudski, który otrzymał legitymację nr 1 międzywojennego Związku. Przekazał wyrazy uznania dla idei powstania Związku i zaznaczył, że dzięki postawie zesłańców, ich determinacji, prawda o wywózkach przetrwała czasy zakłamania i przemilczania historii. Podziękował za zaproszenie na tak doniosłą i piękną uroczystość. Spotkanie było hołdem i szacunkiem dla tych wspaniałych ludzi, którzy przeszli drogę cierpień i męki syberyjskiej.

Słowa uznania i życzenia pomyślności dla Zarządu Koła ZS nr 6 w Lubsku i uczestników obchodów skierowali prezes Zarządu Oddziału ZS w Zielonej Górze Wacław Mandryk, prof. Wiesław Hładkiewicz, Łukasz Mejza – prezes Koła Wnuków Sybiraków w Krośnie Odrzańskim oraz prezesi Zarządów Kół Terenowych.

Wystąpienie Edwarda Daszkiewicza miało oryginalny charakter, budzący aplauz i łzy zebranych. Zaśpiewał bowiem pięknym barytonem a capella wzruszającą, przez siebie ułożoną pieśń poświęconą polskim Matkom Sybiraczkom.

Część artystyczną przygotowaną przez młodzież Zespołu Szkół Technicznych w Lubsku rozpoczął majestatyczny polonez, budząc podziw i wzruszenie widowni. Dekoracja, przypominająca tajgę, dobór tekstów, narratorzy i recytatorzy sprawili, że powstał wspaniały spektakl, świeży, spójny, przemawiający do serc i wrażliwości słuchaczy.     Scenka przedstawiająca aresztowanie i wywózkę na Sybir przypomniała zebranym Sybirakom tragiczne momenty z ich życia. Głęboką emocję i zadumę budziła piosenka Okudżawy „Modlitwa” w wykonaniu Katarzyny Kromp – wójta Tuplic. Zebrani podziwiali występy zespołu Modry Len z Górzyna i Klubu Seniora z Lubska. Jakże wzruszająca, wyciskająca łzy z oczu nie tylko malejącej, niestety, z roku na rok grupy Sybiraków, ale i zebranych na widowni wywołała scena, kiedy wszyscy zaśpiewali „Rotę” Marii Konopnickiej. Należy docenić zamysł scenariusza, którego twórcami byli Alicja Czerniawska, Barbara Maćkowiak, Małgorzata Bodnarek i Marta Kunicka – nauczycielki szkoły. Profesjonalną pomocą w tym pięknym spektaklu służyli pracownicy Lubskiego Domu Kultury. Obecność na sali młodzieży, jej skupienie i zaduma świadczą, że młodym Polakom wiedza o tragicznym losie i zmaganiu się z nim ich dziadków, rodziców i bliskich głęboko zapadnie w pamięć i serce.

Uroczystości towarzyszyła wymowna wystawa dokumentów Sybiraków świadczących o ich pobycie na dalekiej Syberii – listy, zdjęcia, wspomnienia. Tej wystawie szczególny nastrój nadawały obrazy i rysunki tematycznie związane z Syberią autorstwa artysty plastyka Haliny Skindzier – Sybiraczki, która przebywała na tej ziemi 10 lat. Ona była też pomysłodawczynią i organizatorką tej wystawy.

Na zakończenie prezes Zarządu Koła podziękował zebranym za uczestnictwo, ciepłe słowa i życzenia oraz pomoc w organizacji naszego jubileuszu, a wykonawcom za piękną część artystyczną. Zaproszenie na słodki poczęstunek zakończyło obchody jubileuszu.

Przedstawiciele Koła Związku Sybiraków w Lubsku: prezes Wojciech Szabliński (drugi z prawej), Halina Siemaszko (z lewej) i Halina Skindzier (z prawej) z pocztem sztandarowym

Obchody 30-lecia Koła rozpoczęła msza święta

Przedstawiciele Koła ZS w Lubsku, Oddziału ZS w Zielonej Górze i zaproszeni goście

Wystawa prac Haliny Skindzier towarzysząca uroczystości

Autor: Halina Siemaszko, wiceprezes Zarządu Koła ZS w Lubsku

Click to listen highlighted text!