Spotkania Sybiraków w krakowskich szkołach

20 września 2019 r. w Zespole Szkół nr 1 na ul. Ułanów Aleksandra Szemioth, prezes Zarządu Oddziału Związku Sybiraków w Krakowie, wygłosiła prelekcję o zesłaniach syberyjskich dla uczniów trzecich i czwartych klas licealnych. Słuchaczy było ponad stu. Młodzież z zainteresowaniem słuchała przedstawionych przez prelegentkę problemów dotyczących eksterminacji Polaków na Kresach Wschodnich, zajętych przez wojska radzieckie od dnia 17 września 1939 r. Szkoła nosi imię św. Rafała Kalinowskiego, zesłańca syberyjskiego za udział w powstaniu styczniowym. Św. Rafał jest również patronem Związku Sybiraków i stąd nasze kontakty.

12 listopada została wygłoszona prelekcja o zesłaniach syberyjskich dla uczniów Szkoły Podstawowej Księży Pijarów. Prelegentką była Aleksandra Szamioth. Liczba słuchaczy ogromna – wypełniała dużą aulę, a słuchacze to małe dzieci, od czwartej do szóstej klasy. Dla takiego audytorium temat był dość trudny, jednak cała sala słuchała w milczeniu i chyba z zainteresowaniem opowieści o prześladowaniach, jakie wycierpieli Polacy wywiezieni w głąb ZSRR lub osadzeni w sowieckich łagrach. Może coś z tego zapamiętają na dłużej. Nauczyciele twierdzili, że dzieci zostały przygotowane do tej prelekcji. Szkoła ma patriotyczne nastawienie, co było widoczne na licznych dekoracjach zrobionych na Święto Niepodległości.

Po prelekcji, z nauczycielami i grupą uczniów wyszliśmy przed szkołę do miejsca, gdzie jest posadzony Dąb Pamięci na cześć oficera zamordowanego w Katyniu; przy granitowej tablicy zapalono znicze i postawiono doniczki z wrzosem oraz biało-czerwone chorągiewki.

15 listopada delegacja członków krakowskiego Oddziału Związku Sybiraków, w liczbie dziewięciu osób, udała się do zaprzyjaźnionej z nami Szkoły Podstawowej we wsi Krzęcin koło Skawiny. Powodem zaproszenia były szkolne uroczystości związane ze Świętem Niepodległości, a także rocznice posadzenia przed szkołą dwóch Dębów Katyńskich – ósma rocznica i Sosny Syberyjskiej – trzecia rocznica.

Pojechaliśmy busem użyczonym nam przez wojewodę małopolskiego. Z ramienia wojewody przybyła z nami Joanna Florkiewicz-Kamieniarczyk, dyrektor Wydziału Ochrony Zabytków i Dziedzictwa Narodowego oraz sekretarz wojewody.

Uroczystości rozpoczęły się przed szkołą – odśpiewano hymn państwowy, harcerze przeprowadzili apel poległych i złożono kwiaty przy drzewach pamięci, przy których stanęły sztandary: Oddziału Związku Sybiraków w Krakowie, szkoły i drużyny harcerskiej. Przy sztandarze sybirackim stanął poczet złożony z harcerzy, a sztandarowym był jeden z nauczycieli szkoły, za co jesteśmy wdzięczni.

Następna część odbyła się w dużej sali gimnastycznej, pięknie udekorowanej i były to występy chóru szkolnego. Wyreżyserowano piękny układ pieśni i piosenek z czasu wojny, dobrze znanych, zaczerpniętych z filmu „Zakazane piosenki”. W licznym chórze śpiewali uczniowie i harcerze, dzieci od pierwszej do siódmej klasy, świetnie przygotowani przez nauczyciela muzyki, który akompaniował chórowi razem z byłym uczniem, wspaniale grającym na akordeonie. Piosenkę „Pałacyk Michla” zaśpiewały całkiem małe dzieci, chyba jeszcze przedszkolne, ale należące do zastępu zuchów. Ich występ, bardzo udany, był wzruszający.

Zebranych przywitała dyrektor szkoły Anna Kawaler. Gości było dużo – przedstawiciele władz lokalnych, nauczyciele ze szkół w sąsiednich miejscowościach, był też proboszcz parafii oraz nasz kapelan o. Jerzy Pająk. Niektórzy z nich przemawiali. Odbyła się także miła uroczystość: nadanie odznaczenia – plakietki z korundem – hm. Halinie Jaskiernej, która jest twórczynią działalności harcerskiej w szkole krzęcińskiej.

Kolejną częścią był poczęstunek – wspaniałe pierogi, przygotowane przez matki uczniów. Pełni miłych wrażeń wróciliśmy do Krakowa.

20 listopada zostaliśmy zaproszeni na uroczystość 70-lecia Zespołu Szkół nr 1 im. Rafała Kalinowskiego. Z racji wspólnego patrona mamy z tą szkołą już wieloletnie przyjazne kontakty. Po mszy świętej w kościele Matki Bożej Ostrobramskiej, o godz. 11 rozpoczęła się gala rocznicowa w auli Akademii Wychowania Fizycznego.

Na scenie stanęły trzy poczty sztandarowe – Technikum Kolejowego i dwóch szkół wchodzących w skład Zespołu Szkół nr 1. Odśpiewano hymn Polski.

Program był bardzo bogaty i doskonale przygotowany. Historię szkoły i jej kolejne przemiany przedstawiła dyrektor Beata Śliwa, która także przywitała licznych gości.

W śród nich byli trzej ojcowie karmelici, w tym przeor klasztoru w Czernej, który dwa dni wcześniej przyjmował tam naszą pielgrzymkę. Przedstawiciel prezydenta Krakowa odczytał list od prezydenta Jacka Majchrowskiego, przybyli profesorzy z Politechniki Krakowskiej, przedstawiciele władz Polskiej Kolei Państwowej oraz innych środowisk i instytucji. Ze Związku Sybiraków obecne były dwie osoby – Barbara Łuczyńska i Aleksandra Szemioth.

Jako artystyczne upiększenie odbyły się dwa piękne tańce w wyśmienitym wykonaniu zespołu Małe Słowianki. Odtańczono krakowiaka, a następnie taniec bułgarski w ciekawych, barwnych strojach.

Ciekawym elementem była filmowa prezentacja wszystkich poprzednich dyrektorów i wicedyrektorów szkoły oraz jej byłych i obecnych nauczycieli. Pokazano też migawki z życia szkoły.

Kolejno nastąpiło wręczenie wyróżnień dla nauczycieli oraz nagród za uczniowskie przedstawienie.

Na zakończenie zaproszono gości i nauczycieli na poczęstunek.

Autor: Aleksandra Szemioth, prezes Zarządu Oddziału ZS w Krakowie