Rocznica 73. masowej wywózki w Ełku

W dniu 10 lutego 2013 r. odbyła się uroczystość z okazji 73. rocznicy masowej wywózki Polaków z Ełku i ziemi ełckiej. Dostojnych gości i zgromadzonych wiernych powitała Dorota Mońko, prezes Koła Związku Sybiraków w Ełku. Na uroczystość przybyli: JE bp diecezji ełckiej Jerzy Mazur, kapelan Koła w Ełku ks. dr Marek Janowski, kapelan Związku Harcerstwa Polskiego ks. dr Tadeusz Białous, prezydent miasta Ełku Tomasz Andrukiewicz, starosta powiatu ełckiego Krzysztof Piłat, poseł na Sejm RP Andrzej Orzechowski, członek Głównej Komisji Rewizyjnej Barbara Czartoszewska, prezes Oddziału ZS w Augustowie Jerzy Sienkiewicz, naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Ełku Stanisław Zalewski, dyrektorzy ełckich szkół: I LO Robert Hoffman i Zespołu Szkół nr 5 Kazimierz Czepułkowski wraz z nauczycielami, przedstawiciele Kół ZS z Augustowa, Olecka, Pisza i Orzysza oraz poczty sztandarowe wraz z harcerzami.

Prezes poprosiła Jego Ekscelencje o przewodnictwo ofiary mszy świętej za tych, co powrócili, i za tych, co na zawsze zostali na „nieludzkiej ziemi”, a na zakończenie o poświęcenie ornatu i tablicy umieszczonej u stóp ołtarza. Powiedziała: „Wśród zgromadzonych tutaj wiernych są ludzie, co byli tam wywiezieni w większości jako małe dzieci lub tam się urodzili, którzy zostali skazani na głód nędzę i poniewierkę. Życiorys każdego z nas jest indywidualną epopeją cierpienia, a zarazem zwycięstwem nad słabością ludzką. Każde wspomnienie, relacja czy udokumentowana opowieść jest świadectwem osobistego losu, który przeszedł próbę syberyjskiego piekła. Dla nas słowo »Sybir« to symbol cierpienia, katorgi, zesłań, a niejednokrotnie śmierci za to, że jest się Polakiem. Jesteśmy wspólnotą ludzi niedoli, wspólnotą pamięci, ale żyjemy, wróciliśmy i od kilku dziesiątków lat trwamy. Nie zapominamy tych, z którymi dzieliło się kąt w wagonie w czasie tygodni podróży na Sybir czy też pryczę w ciasnym baraku. Na zawsze w naszych sercach i wspomnieniach pozostaną te straszne chwile, gdy na pobocza torów i do wykutych w syberyjskiej zmarzlinie dołów wyrzucano na oczach matek dzieci, a osierocone dzieci w rozpaczy żegnały na zawsze swych najbliższych, bo przecież wagony były tylko dla żywych. Tego nie sposób zapomnieć, o tym my, żyjący Sybiracy musimy pamiętać. Ofiara ich życia nie może być zapomniana, to oni przecież dali kształt naszej wolności.

Dziękujemy wszystkim Sybirakom, że nie zatracili daru pamięci, jaki zobowiązuje nas wobec własnej historii. To właśnie dzięki Sybirakom powstaje w całej Polsce wiele znaków pamięci poświęconych tym wszystkim, którzy zakończyli swoje pielgrzymowanie na »nieludzkiej ziemi«.

Dzisiaj stoimy przed kolejnym znakiem pamięci ufundowanym przez Sybiraków z Koła w Ełku, a jest nim tablica z napisem: »W hołdzie ofiarom Golgoty Wschodu: zmarłym, pomordowanym i prześladowanym – Sybiracy, którym Bóg pozwolił przeżyć« oraz ornat mszalny (przód –Matka Boska Sybiracka, tył – logo Związku Sybiraków z napisem Koło w Ełku)”.

Po zakończeniu mszy świętej i poświęceniu tablicy i ornatu prezes, w imieniu Sybiraków Koła w Ełku, podziękowała JE biskupowi za sprawowanie mszy świętej, wygłoszenie słowa Bożego, które jeszcze bardziej wzmocni w nas ducha wiary, a księżom dr. Markowi Janowskiemu i dr. Tadeuszowi Biaołusowi za opiekę kapłańską, wsparcie duchowe i wszelką pomoc, której nigdy nam nie odmówili. Ornat został przekazany na ręce kapelana ełckich Sybiraków ks. dr. Marka Janowskiego.

Druga część uroczystości odbyła się w restauracji, gdzie zostały wręczone odznaczenia przyznane postanowieniem prezesa Zarządu Głównego Związku Sybiraków. Złotą Odznakę za Zasługi dla Związku Sybiraków otrzymała Dorota Mońko, prezes Koła w Ełku. Za przekazywanie młodzieży historii i pamięci o Sybirakach Odznaką Honorową Sybiraka wyróżnieni zostali: ks. Marek Janowski, ks. Tadeusz Białous, prezydent Ełku Tomasz Andrukiewicz, dyrektor Zespołu Szkół nr 5 w Ełku Kazimierz Czepułkowski oraz nauczycielki Irena Komenda i Amelia Malinowska.

Uroczystość zakończyła się wspólną herbatą.

Oprac.: Nina Żyłko, wykorzystano fragmenty artykułów nadesłanych przez Dorotę Mońko