Pamięć wszystkich Sybiraków utrwala okazały, a zarazem przejmujący w wyrazie Pomnik – Grób Nieznanego Sybiraka w Białymstoku: u stóp wyniosłego krzyża zgrupowane niewielkie krzyże i leżący głaz z napisami. Całość opleciona łańcuchem, którego ogniwa są przerwane.

Przed pomnikiem, na torach, wózek kolejowy symbolizuje  katorżniczą pracę i deportacje, a masywna tablica z centralnie umieszczonym godłem Związku Sybiraków głosi:

W HOŁDZIE SYBIRAKOM

GOLGOTĘ WSCHODU PAMIĘTAJ

Autorem projektu pomnika jest białostocki artysta plastyk Dymitr Grozdew. Projekt techniczny opracował Czesław Dawdo, głównym koordynatorem inwestycji był Tadeusz Chwiedź – przewodniczący Komitetu Budowy Pomnika. Ogólny patronat sprawował ks. Stanislaw Andrukiewicz –proboszcz parafii pw. Ducha Świętego, przy której pomnik został usytuowany.

W dniu 17 września 1997 r. odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika, poprzedzona mszą świętą koncelebrowaną. Wśród zaproszonych gości – licznych delegacji z całego kraju – był obecny były Prezydent Rzeczypospolitej na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, Sybirak, Honorowy Obywatel Białegostoku.

W pierwotnym planie rozbudowanej przestrzennie kompozycji pomnika założono Ścianę Pamięci, na której miały być umieszczane tabliczki z nazwiskami zesłańców. Rok później zrealizowano i ten zamysł: pomnik okala mur, na ścianie którego pojawiły się tabliczki z imionami i nazwiskami nieżyjących Sybiraków. 3 października 1998 r. Ściana Pamięci została poświęcona.

Pomnik powstał dzięki ofiarności członków Związku Sybiraków w kraju i z zagranicy oraz sponsorom.

Opracowała: Zofia Wężyk-Machowska

wg blogu: Białystok – moje miasto

Click to listen highlighted text!