81. Rocznica agresji Sowieckiej na Polskę i Światowy Dzień Sybiraka we Wrocławiu.

W dniu 17 września 2020 roku odbyły się we Wrocławiu uroczyste obchody naszego święta – „Dnia Sybiraka” i 81. Rocznicy napaści Związku Radzieckiego na Polskę zorganizowane przez Związek Sybiraków Oddział we Wrocławiu przy współudziale Dowódcy Garnizonu Wrocław.

O godzinie 11.00 rozpoczęła się uroczysta Msza św., której przewodniczył Arcybiskup -Metropolita Wrocławski ks. Józef Kupny i koncelebransi Ks. proboszcz tutejszej parafii Jerzy Żytowiecki, nasi kapelani Ks. Franciszek Głód, Ks. Wojciech Tokarz, ks. O. Witold Baran i ks. Maksymilian Jezierski .
Na wstępie wprowadzono poczty sztandarowe:10 pułku dowodzenia Garnizonu Wrocław, Oddziału Związku Sybiraków we Wrocławiu, szkół, uczelni, organizacji społecznych i kombatanckich oraz wojskową asystę honorową 10pdow. Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lądowych zapewniła wspaniałą oprawę muzyczną.
Msza św. rozpoczęła się odegraniem Hymnu RP  Homilię wygłosił ks. Żytowiecki.  W homilii nawiązał do trudnej sytuacji ludności na Kresach dotkniętych wywózkami i mozolną odbudową życia religijnego po epoce komunizmu a także podkreślił że „wielka miłość objawia się w przebaczeniu i jest owocem wiary”.
Na zakończenie po błogosławieństwie, udzielonym przez Metropolitę Wrocławskiego ks. Abp  Józefa Kupnego, odśpiewaniu Pieśń „Boże Coś Polskę” i Hymnu Sybiraków, Poczty Sztandarowe oraz uczestnicy Mszy Świętej udali się na Skwer Sybiraka, pod pomnik „Zesłańcom Sybiru”. Przy pomniku Zesłańcom Sybiru obok posterunku honorowego w strojach historycznych żołnierzy z Powstania Listopadowego, wystawionego przez podchorążych Akademii Wojsk Lądowych, zebrali się wszyscy dostojni goście i Sybiracy, którym zdrowie pozwoliło dotrzeć na miejsce uroczystości.
Druga część uroczystości rozpoczęła się odegraniem przez orkiestrę reprezentacyjną Wojsk Lądowych Hymnu RP śpiewanym przez uczestników zgromadzenia. Po odegraniu Hymnu RP nastąpiły wystąpienia okolicznościowe.  Na wstępie głos zabrał  Prezes Oddziału ZS p. Eugeniusz Kuszka. Przypomniał on, że w momencie ataku sowietów  na Polskę w dniu 17 września 1939 roku, wielu naszych rodaków utraciło ojczyznę. Dla większości oznaczało to początek zsyłki na Sybir, gdzie wielu oddało życie,  a ci co przeżyli nie mogli już wrócić na zobaczyć ojczystą ziemię – Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej.
Wojciech Leśniak Dyrektor Gabinetu Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odczytał Posłanie Pana Ministra Jana Józefa Kasprzyka Szefa UdKiOR.
Następnym mówcą był generał Dariusz Krzywdziński -Dowódca Garnizonu Wrocław, który w swoim wystąpieniu podkreślił jak skomplikowana była sytuacja militarna i jak tragiczna w skutkach była napaść Związku Radzieckiego na Polskę w dniu 17. września 1939 roku.
Wicewojewoda Dolnośląski Jarosław Kresa przypomniał że we wrześniu 1939 roku Polska nie skapitulowała, walka trwała nadal pomimo ciosu w plecy ze strony ZSRS .W osobach Sybiraków widać najlepiej siły witalne Polski. Wielu chciało ją zniszczyć, ale nikomu to się nie udało.
Prezydent Wrocławia p. Jacek Sutryk stwierdził że Sybiracy wiele lat tułali się po sowieckich bezkresnych stepach i tajdze a ci co nie uwierzyli że „ Polszy  niet i nie budet” i  powrócili do ludowej ojczyzny nie doczekali się godnego przyjęcia i uznawani byli za wrogów ludu.
Wice Marszałek Województwa Dolnośląskiego  Pan Marcin Krzyżanowski również nawiązał do tej złowieszczej dla Polski daty 17 września 1939 roku.
Dyrektor Oddziału IPN we Wrocławiu dr Andrzej Drogoń zaznaczył że wielu chce przebaczyć swoim oprawcom, ale nie wiedzą komu. Za zbrodniczym systemem kryją się konkretni ludzie i IPN jako swoją misję traktuje ich odnalezienie. Trzeba ich poznać, żeby móc przebaczyć.

Po przemówieniach nastąpiła ceremonia wręczenia Medali „Pro Patria” i „Pro Bono Poloniae” nadane przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Pana Ministra Jana Józefa Kasprzyka . Odznaczenia wręczył p. Wojciech Lesiak w asyście kol. Eugeniusza Kuszki.

Medal „Pro Bono Poloniae” otrzymał:
Pan płk Jacek Narloch
Pan płk Wojciech Czerechowski

Medal „Pro Patria” otrzymał
Pan kpt. Maksymilian Jezierski

Po tym nastąpiła ceremonia wyróżnienia Odznakami Związku Sybiraków. Decyzję Prezesa Zarządu Głównego ZS p. Kordiana Borejki odczytał Z-ca Prezesa ZS o/Wrocław p. Ryszard Janosz, a medale wręczył Sekretarz Generalny Związku a jednocześnie Prezes Zarządu ZS Oddziału Wrocław p. Eugeniusz Kuszka w towarzystwie Romana Janika.

Złotą Odznaką Za Zasługi dla Związku Sybiraków uhonorowano działaczy Związku Armii Krajowej:
Wandę Kiałkę, Stanisława Ułaszewskiego, Stanisława Wołczarskiego
Waldemara Kolendo.

Działaczy Związku Sybiraków:
Irenę Gut, Bogusławę Chojentę, Barbarę Marię Turczynowską, Wojciecha Trębacza

Srebrną Odznaką Za Zasługi dla Związku Sybiraków udekorowano
Janinę Cieślak, Janinę Gulcz, Jana Sierszyńskiego

Kończąc ceremonię Odznaczeń Prezes Zarządu Oddziału Eugeniusz Kuszka złożył życzenia urodzinowe kol. Romanowi Janikowi z okazji ukończenia 90 roku życia. Dziękując ja wieloletnią pracę dla Związku na stanowiskach Prezesa Koła, Przewodniczącego Głównej Komisji Rewizyjnej i w-ce Prezesa Zarządu naszego Oddziału, życzył Mu wielu lat życia w ciągłym zdrowiu i aktywności. Życzenia zostały gorąco zaaprobowane przez zebranych gromkimi brawami. Po ceremonii odznaczeń odprawiona została ekumeniczna modlitwa „Za Sybiraków”. Wszystkich tych co pozostali na nieludzkiej ziemi i tych żyjących często schorowanych w podeszłym wieku. Modlitwę poprowadził Ks. prof. Franciszek Głód kapelan Sybiraków. Po tym nastąpił wzruszający Apel Pamięci w 81 rocznicę agresji sowieckiej aby złożyć hołd obrońcom Ojczyzny w 1939 roku oraz upamiętnić cierpienia i śmierć tysięcy mieszkańców Kresów Wschodnich. Wzywani do apelu byli wszyscy patrioci, którzy nie zawiedli w godzinie próby i zginęli śmiercią męczeńską. Chwała Bohaterom którzy polegli w obronie Ojczyzny. Cześć Ich pamięci.

Następnie dla uczczenia pamięci Ofiar agresji sowieckiej Kompania Honorowa  10 Pułku Dowodzenia oddała  Salwę Honorową. W dalszym przebiegu uroczystości nastąpiło składanie wieńców i wiązanek kwiatów pod Pomnikiem „Zesłańcom Sybiru”.
Wieńce zostały złożone w następującej kolejności:
w imieniu Związku Sybiraków przez Prezesa Zarządu Oddziału Eugeniusza Kuszkę
w imieniu Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przez dyr. Wojciecha Lesiaka.
w imieniu służb mundurowych przez Dowódcę Garnizonu Wrocław gen. bryg Dariusza Krzywdzińskiego
w imieniu Premiera RP przez wicewojewodę dolnośląskiego Jarosława Kresę
w imieniu mieszkańców Dolnego Śląska przez Wice Marszałka Marcina Krzyżanowskiego
w imieniu mieszkańców Wrocławia przez prezydenta Jacka Sutryka.
W dalszej kolejności wieńce i wiązanki składali przedstawiciele organizacji pozarządowych, szkół, kół Związku Sybiraków i prywatne osoby.
Po zakończeni ceremonii składania wieńców, Orkiestra Reprezentacyjna WL zagrała Pieśń Wojska Polskiego.

Uroczystość dobiegła końca. Prezes Związku Sybiraków Oddział Wrocław p. Eugeniusz Kuszka serdecznie podziękował wszystkim Sybirakom ,zaproszonym gościom ,oficerom i żołnierzom Garnizonu Wrocław ,Akademii Wojsk Lądowych i wszystkim którzy przyczynili się do godnego uczczenia ofiar sowieckiej agresji. Zaprosił też wszystkich na obchody w przyszłym roku.

Na koniec odtworzono wzruszający Hymn Sybiraków o tym jaką drogę musieli przejść Sybiracy, żeby wrócić do wolnej Ojczyzny. Po czym nastąpiło zakończenie uroczystości: odprowadzenie wojskowej asysty honorowej, odprowadzenie pocztów sztandarowych szkół, organizacji i środowisk kombatanckich oraz odprowadzenie posterunku honorowego.
Ze względu na panującą pandemię, w tym roku organizatorzy zrezygnowali z tradycyjnego spotkania Sybiraków przy „ żołnierskiej grochówce”.