Ścieżka edukacyjno-historycznej „IV Rozbiór Polski” w Przemyślu

Dnia 14 grudnia 2019 r. przemyski Oddział Związku Sybiraków dokonał otwarcia ścieżki edukacyjno-historycznej „IV Rozbiór Polski”, którą wybudował w ramach otrzymanego dofinansowania ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa” z projektu „Przez Sybir do Niepodległej”.

Wytyczony wzdłuż rzeki San szlak – ścieżka edukacyjna „IV Rozbiór Polski” ma informować o układzie Ribbentrop–Mołotow z sierpnia 1939 r. oraz o 17 września 1939 r., agresji ZSRR na Polskę, początku zesłańczej gehenny Polaków na Sybir, o ustaleniu granicy na rzece San i podziale Polski (Przemyśla) pomiędzy III Rzeszę i ZSRR – o tzw. IV rozbiorze Polski.

Na szlaku o długości około 3 km jest ustawionych siedem tablic zawierających daty i miejsca deportacji, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc walk i wydarzeń historycznych o zasięgu ogólnonarodowym oraz wydarzeń ważnych dla historii naszego miasta i regionu. Przez dobór tematów odnoszących się do historii naszej małej ojczyzny dążymy do budowania postaw patriotyzmu.

Tablice zostały umieszczone w miejscach naszego miasta, w których następowały kluczowe wydarzenia dla jego mieszkańców w okresie II wojny światowej. Początek szlaku to tablica przy schronie bojowym na stoku parku Miejskiego. Następne tablice ustawiono przy: pomniku Zesłańcom Sybiru i Ofiarom Katynia, klasztorze sióstr Benedyktynek na Zasaniu, pomniku Orląt Przemyskich, schronie bojowym naprzeciw Galerii Sanowa. Ostatnia tablica została umieszczona przy nieczynnej rampie kolejowej na Bakończycach – w miejscu, skąd odchodziły na Syberię transporty deportowanych mieszkańców Przemyśla i okolic.

Na każdej z tablic został umieszczony tekst opisujący ważne wydarzenie historyczne dotyczące naszego miasta, umieszczono zdjęcie terenu oraz kod QR, za pomocą którego można uzyskać dostęp do tłumaczeń tekstu na język: angielski, niemiecki, rosyjski.

Otwarcie szlaku nastąpiło przy pomniku poświęconym Zesłańcom Sybiru i Ofiarom Katynia. Tam zgromadzonych przywitali prezes Zarządu Oddziału Związku Sybiraków Stanisława Żak i Mirosław Majkowski, prezes Przemyskiego Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej „X D.O.K.”. Wśród przybyłych osób byli Sybiracy, przedstawiciele Archiwum Państwowego w Przemyślu – dyrektor Archiwum Elżbieta Laska i Agnieszka Bobowska-Hryniewicz, naczelnik Wydziału Kultury i Promocji Urzędu Miejskiego w Przemyślu Janusz Łukasiewicz, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 15 im. A. Mickiewicza Artur Mykita z nauczycielami Marcinem Dumą i Moniką Góruk.

Zgromadzeni zwiedzili schron – półkaponierę artyleryjską (do ostrzału bocznego jednostronnego). Dwukondygnacyjny obiekt wyposażony był w dwa stanowiska dział artyleryjskich kaliber 76,2 mm oraz dwa stanowiska dla ręcznych karabinów maszynowych kaliber 7,62 mm (jeden do obrony zapola). Kierunek ostrzału z tego schronu skierowany był na zachód, wzdłuż linii granicznej na rzece San.

Każda kolejna odwiedzona na szlaku tablica to kolejne uzupełnienie faktów historycznych o Przemyślu i losie zesłańców Sybiru.

Otwarcie ścieżki było ostatnim zadaniem w ramach realizowanego projektu „Przez Sybir do Niepodległej”.

Dziękujemy wszystkim współpartnerom: Archiwum Państwowemu w Przemyślu, Wydziałowi Edukacji i Sportu Urzędu Miejskiego w Przemyślu, Wydziałowi Kultury i Promocji Urzędu Miejskiego w Przemyślu, Przemyskiemu Stowarzyszeniu Rekonstrukcji Historycznej „X D.O.K.”, Szkole Podstawowej nr 15 im. A. Mickiewicza w Przemyślu, Młodzieżowemu Domowi Kultury w Przemyślu, II Liceum Ogólnokształcącemu im. K. Morawskiego w Przemyślu za pomoc w realizacji zadań z Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.